Najważniejsze informacje
Polana Jaworzyna Kamienicka [źródło-1] jest jedną z większych gorczańskich polan, jej powierzchnia to 11,95 ha (stan na rok 2003) [źródło-2]. W całości znajduje się w Gorczańskim Parku Narodowym (GPN) [źródło-3].
Rozciąga się na wysokości około 1190 – 1270 m n.p.m. [źródło-4], na północnych stokach Jaworzyny Kamienickiej, drugiego co do wysokości szczytu w Gorcach i jednocześnie najwyższego w GPN (zobacz wpis Parki Narodowe obejmują w Polsce także góry).
Piękne widoki, obejmujące Beskid Wyspowy, Beskid Sądecki oraz oczywiście Gorce, podziwiać można ze znajdujących się na niej ławek. W identyfikacji okolicznych szczytów pomocna jest tablica informacyjna wraz z opisaną panoramą.
Zimą na polanie zalega zwykle przynajmniej kilkadziesiąt centymetrów śniegu. Kiedy stopnieje (druga połowa kwietnia, choć wiele zależy tu od roku) zakwitają krokusy. Z kolei latem na polanie pojawiają się borówki.
Powyżej: Krokusy kwitnące na polanie Jaworzyna Kamienicka. Widok w stronę grzbietu prowadzącego do Gorca z charakterystyczną wieżą widokową na szczycie, widocznego w oddali (26 kwietnia 2019 roku).
Ciekawostki
- Przed I wojną światową na polanie wypasał owce Tomasz Chlipała, sławny gorczański baca, znany jako Bulanda [źródło-5]. W 1904 roku wybudował na polanie kapliczkę, nazywaną dziś Bulandową Kapliczką [źródło-4], [źródło-6].
- W pobliżu polany znajduje się niewielka jaskinia osuwiskowa, Zbójecka Jama. Jej długość to 48 m a głębokość 11 m [źródło-8]. Prowadzi do niej znakowany szlak spacerowy [źródło-9], długości około 400 m (licząc od Bulandowej Kapliczki).
- Polana jest jednym z miejsc gdzie w Gorcach masowo zakwitają krokusy.
- W dawnych czasach intensywnie wypasana, pod koniec XX wieku zaczęła zarastać gdy zaprzestano zarówno użytkowania pasterskiego jak i koszenia. Stąd znajdziemy tutaj mnóstwo borówczysk i zarośli z maliną [źródło-10]. Obecnie Gorczański Park Narodowy wrócił do praktyki koszenia polan, w przypadku polany Jaworzyna Kamienicka miało to miejsce np. w 2009 [źródło-11] czy 2013 roku. Niemniej w 2003 roku odnotowano ubytek jej powierzchni wynoszący ponad 22% w stosunku do roku 1954 [źródło-2].
- Na polanę można dotrzeć nie tylko pieszo ale również konno lub rowerem a przy odpowiedniej pokrywie śnieżnej na nartach. Trasa z polany Trusiówka (pokazana niżej) jest dostępna dla wszystkich wymienionych rodzajów turystyki [źródło-7].
Powyżej: Bulandowa Kapliczka, w tle Beskid Sądecki. Zimą ławki na polanie są często całkowicie pokryte śniegiem (3 marca 2021 roku).
Jak dotrzeć do polany Jaworzyna Kamienicka
Polana położona jest w samym centrum Gorców, stąd dojście do niej wymaga nieco czasu i wysiłku. Przez jej górną część przechodzi zielony szlak turystyczny. Dochodzi do niej również ścieżka spacerowa z doliny Kamienicy [źródło-9].
Jeśli ktoś zatrzymuje się w schronisku PTTK pod Turbaczem, do polany dotrze w około godzinę. Ciekawym wariantem jest tu ścieżka edukacyjna „Z Turbacza na Jaworzynę Kamienicką”, prowadząca przez kilka innych ciekawych polan oraz Kiczorę [źródło-13].
Inne krótkie warianty to (dane dla przejścia w jedną stronę):
- Ochotnica Dolna – Jaworzyna Kamienicka 7,5 km, 2h50m, ↑614 m, ↓74 m.
- Przełęcz Knurowska – Jaworzyna Kamienicka 7,4 km, 2h45m, ↑530 m, ↓99 m. W pobliżu przełęczy Stacja Turystyczna na Przełęczy Knurowskiej (z miejscami parkingowymi) [źródło-12].
- Polana Trusiówka – Jaworzyna Kamienicka 9,5 km, 3h26m, ↑595 m, ↓52 m. Początek przy dużym parkingu. Pokazana na mapce, ze względu na uniwersalność (szlak pieszy, rowerowy, konny).
Osoby korzystające z komunikacji publicznej muszą doliczyć około 1 km (0h10m) od przystanku Lubomierz Przysłop. Dojeżdżają tu busy z Krakowa (kierunek Szczawnica). W takim przypadku warto rozważyć przejście dalej do Nowego Targu.
- Polana Trusiówka – Jaworzyna Kamienicka – Kowaniec 20,6 km, 6h36m, ↑789 m, ↓856 m. Koniec trasy na przystanku „Kowaniec – Pętla”, skąd można podjechać komunikacją miejską pod dworzec autobusowy (liczne busy na trasie Zakopane – Kraków). Nieco rozbudowany wariant (odwiedziny na Kiczorze oraz Turbaczu), został pokazany we wpisie Jaworzyna Kamienicka (przejście w warunkach zimowych).
Klasyczna pętla, tj. opierająca się tylko o znakowane szlaki i ścieżki (powrót w większości inną trasą, brak konieczności zamknięcia pętli po asfalcie), wymaga lepszej kondycji, aczkolwiek oferuje znakomite widoki.
- Polana Trusiówka – Jaworzyna Kamienicka – Gorc – Polana Trusiówka 23,5 km, 7h31m, ↑920 m, ↓920 m.
Powyżej: Polana Jaworzyna Kamienicka, w tle Beskid Wyspowy. Borówczaki pokrywają znaczne połacie polany (26 maja 2017 roku).
Widoki
Z polany Jaworzyna Kamienicka roztaczają się bardzo interesujące widoki na Beskid Wyspowy (kierunek północ i północny wschód) oraz Beskid Sądecki (kierunek wschód).
Pasma te widoczne są na tle grzbietu Kudłonia oraz grzbietu prowadzącego od Jaworzyny Kamienickiej do Gorca. Między oboma grzbietami, głęboką doliną, płynie najdłuższa rzeka Gorczańskiego Parku Narodowego (10,5 km w jego granicach): Kamienica [źródło-14].
Co ciekawe, przy dobrej pogodzie, z polany wypatrzymy bez problemu przynajmniej pięć różnych wież widokowych (stan na rok kwiecień 2021). Są to kolejno (patrząc od północy i kierując wzrok na prawo):
- Mogielica (15 km), wyłaniająca się nad polaną Gorc Torszacki, na prawo od szczytu Kudłonia [źródło-15]. Wieża jest zamknięta dla turystów od 2020 roku [źródło-16].
- Gorc (7 km) [źródło-17].
- Koziarz (22 km) [źródło-18].
- Radziejowa (34 km). Tutaj konieczne jest wspomaganie się instrumentem optycznym [źródło-19].
- Lubań (15 km) [źródło-20].
Opisaną panoramę z polany możemy prześledzić poprzez aplikację PeakFinder.
Poniżej kilka charakterystycznych szczytów sfotografowanych z polany. Na telefonie komórkowym są one dostępne przy przeglądaniu „w poziomie”. Po najechaniu na strzałkę pokazuje się opis, kliknięcie otwiera stronę z szczegółowym artykułem.
Powyżej: Początek szlaku spacerowego, prowadzącego do Doliny Kamienicy. Nad grzbietem Kudłonia widok na północ, w stronę Beskidu Wyspowego (3 marca 2021 roku).
Powyżej: Widok na wschód w stronę Beskidu Sądeckiego. Na powiększeniu po lewej wieża widokowa na Koziarzu. Po prawej wieża na Radziejowej (3 marca 2021 roku).
Powyżej: Widok na północny-wschód. Wschodnia część Beskidu Wyspowego z Polany Jaworzyna Kamienicka (3 marca 2021 roku).
Źródła i dodatkowa literatura
[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Polana_Jaworzyna_Kamienicka.
[2] Zmiany powierzchni górnoreglowych polan gorczańskich w latach 1954–2003, Natalia Tokarczyk, dostęp: https://www.ejournals.eu/pliki/art/109/.
[3] https://www.gorczanskipark.pl/.
[4] Tablica informacyjna GPN na polanie Jaworzyna Kamienicka.
[5] https://pl.wikipedia.org/wiki/Bulanda.
[6] https://pl.wikipedia.org/wiki/Kapliczka_Bulandy.
[7] https://www.gorczanskipark.pl/page,art,id,28,kategoria,Szlaki_turystyczne_GPN.html.
[8] https://pl.wikipedia.org/wiki/Zb%C3%B3jnicka_Jama.
[9] https://www.gorczanskipark.pl/page,art,id,161,kategoria,Szlaki_spacerowe.html.
[10] https://www.gorczanskipark.pl/page,art,id,24,kategoria,Na_gorczanskich_polanach.html.
[11] http://karpackielaki.blogspot.com/2017/04/czynna-ochrona-ak-koszenie_10.html.
[12] https://malopolska.szlaki.pttk.pl/2106-pttk-malopolska-stacja-turystyczna-na-przeleczy-knurowskiej.
[13] https://www.gorczanskipark.pl/page,art,id,164,kategoria,Z_Turbacza_na_Jaworzyne_Kamienicka.html.
[14] https://www.gorczanskipark.pl/page,art,id,11,kategoria,Przyroda_nieozywiona.html.
[15] https://pl.wikipedia.org/wiki/Wie%C5%BCa_widokowa_na_Mogielicy.
[16] https://limanowa.in/aktualnosci/wieza-widokowa-na-mogielicy-zostala-zamknieta-duzo-turystow-na-szlakach/48804.
[17] https://pl.wikipedia.org/wiki/Wie%C5%BCa_widokowa_na_Gorcu.
[18] https://pl.wikipedia.org/wiki/Wie%C5%BCa_widokowa_na_Koziarzu.
[19] https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/nowa-wieza-na-radziejowej-czeka-na-turystow.
[20] https://pl.wikipedia.org/wiki/Wie%C5%BCa_widokowa_na_Lubaniu.
Wpis przejrzany i aktualny na dzień: 2021-05-04. Wszystkie zdjęcia wykonane przez autora wpisu.
Zdjęcie tytułowe: Beskid Wyspowy widziany z polany Jaworzyna Kamienicka (9 kwietnia 2018 roku).
